تمایز حملین نزد ملاصدرا از منظر تحولات معنایی «حمل

لوازم معنایی اصالت وجود و نقش آن در تمایز اندیشه های میرداماد و ملاصدرا

بی شک میرداماد استاد بلاواسطه صدرالمتألهین در علوم عقلی و نقلی بیشترین تاثیر را در شکل گیری اندیشه های فلسفی وی داشته است. لیکن با نگاهی اجمالی به آثار این دو حکیم، تفاوتی بنیادی در اندیشه های آنها دیده می شود، تا آنجا که می توان ادعا نمود فلسفه صدرا نه تنها ادامه دهنده فلسفه میرداماد نیست بلکه اساسا در نقطه مقابل آن قرار دارد. صدرالمتألهین علی‌رغم احترامی که برای میرداماد قائل بود، چرا در آراء...

راهکار متمایز ملاصدرا از ابن سینا در رفع "اجتماع دو مقوله" در وجود ذهنی و کارایی آن

ارسطو، علی رغم این‌که «کلی جواهر» را جوهر دانسته است، علم را عرض می‌داند. این امر این پرسش را رقم زده است که «کلی جوهر» چگونه می‌تواند در عین جوهر بودن، عرض باشد؟ ابن‌سینا در پاسخ، موضوع گزارۀ مورد نزاع را از «صورت ذهنی جوهر» به «ماهیت جوهر» تغییر داده است، تا صدق آن را در قالب حمل شایع صناعی بالذات تضمین نماید. ملاصدرا با توجه به این تغییر و نقد ابن سینا، راه چاره را در طرح حمل اولی ذاتی دانست...

مرگ از منظر ملاصدرا

تحولات معنایی «ور / بر»

برخی از صورت­های زبانی طی تحولات زبان، چندمعنا می­شوند و ممکن است معنای اولیة خود را از دست بدهند. گاهی این صورت­ها در ساختار­های مختلف به صورت رسوبی باقی­می­مانند و معنی اصلی آنها جز از طریق بررسی­های تاریخی، قابل درک نیست. در زبان فارسی امروز، «ور / بر» به معنی «کنار، سمت، سو، نزد، پیش» به کار می­رود. در این پژوهش با استفاده از داده­های زبان اوستایی، فارسی میانه و متون ادب فارسی در دورة اسلام...

زبان دین از منظر ملاصدرا

حشر موجودات از منظر ملاصدرا

حشر موجودات و چگونگى آن، از مسائل کلامى- فلسفی است که متکلّمان و فلاسفه مسلمان بدان مى پردازند و بیان مى کنند که خداوند درقیامت کبرى، انسان ها را زنده مى سازد و جزاى هر کس را مى دهد. جریان شناختی حشر موجودات و زندگی پس از مرگ آن چنان پیچیده ودشوار است که آراء متفکران درباره آن، بیش از آن چه که درباره آغاز جهان و مبدأ عالم دچار دشواری باشد، به ابهام، نابسامانی و پریشانیبرخورد کرده است؛ زیرا نه تن...